Cerita Bahasa Jawa: DAWET AYU BANJARNEGARA

Sekitar taun 50 kota Banjarnegara tenar dadi kota Buntil lan dawet ayu, lewih-lewih Bung Karno (alm) teka marang kota Banjarnegara iki. Sing wektu kuwi Buntil lan dawet ayu saka desa Rejasa suguhan sing paling utama. Panganan khas loro kuwi mau sing diarani mlecit. Ananging dudu mung panganan khas loro mau kuwi tok nanging ana maneh sing pada tenare yaiku Jarak lan kerajinan Keramik saka kecamatan Kelampok.
“ Dina Jum’at esuk aku mulih saka Semarang marang Banjarnegara, jam siji awan aku tekan terminal Banjarnegara, saurungw bali nomah aku mampir marang warung dawet ayu sing ora adoh saka terminal Banjarnegara yaiku warung dawete bu Munarjo, bakul dawet sing paling terkenal kawit gemiyen. Aku mlebu warung langsung pesen

“ Bu dawete setunggal
“ Nggih mbak, dahar mriki mbak wangsulane bakul dawet?
“ Nggih bu, wektu kuwi warunge lagi sepi ora ana sing tuku, mung bu Munarjo karo rewang-rewange tok . bu Munarjo sing wis tua ananging praupane esih keton ayu, lincah banget ngone ngracik dawete…..!
“ Niki mbak dawete. Salah siji rewang sing arane Jamilah . wektu kuwi aku langsung takon marang rewange. Asal usule kok diarani dawet ayu???
“ Mba Jamilah jawab karo ngligut marang mburi aran dawet kuwi mau perkoro sing dodol/bakul-bakule ayu-ayu,lan cendole warnane jambon ayu dadi diarani dawet ayu. Bu Munarjo juga nyambung pitakonku karo mesem deweke njawab dukalah niku sing maringi nami lare-lare mbok . kula piyambek mboten ngertos lha kados pundi malih kula nggih matur nuwun dene, dawete ku;la dados kesuwur.
“ Aku lagi crita-crita ana wong loro lanang wadon mlebu warunge bu Munarja,langsung lungguh nang jejerku. bu kalih dawete,
“ Nggih pak.
“ Bapak-bapak sing setengah tua kuwi mau nyambung pitakonku karo bu munarja, bapak kuwi mau crita jarene aran dawet ayu kuwi mau asale saka judul lagu pop jawa (gendhing jawa) hasil ciptaane Adhimas s,bono. Jarene Adhimas ngone nyiptakna lagu kuwi ngilhami saka bakul-bakul dawet ayu sing ayu-ayu praupane.
“ O…., dadi kaya ngono to critane, bu Munarjo kuwi asale saka desa Rejasa, ya jarene tangganan karo pak Dullah, pak dullah kuwi juga dodol dawet wektu taun 50.
Dawet ayu kuwi uwis kawit nbiyen wektu taun 50an nangin dawet mbiyen durung diwenehi es batu, nanging rasane bener-bener khas. Bu Munarjo lan rewang-rewange sedina-dinane sabar ngone nunggoni dagangane. Kiose sing biasane rame ditekani marang pelanggane sing tepate nang dalan dipayuda. Ya kaya bakul-bakul dawet liyane sing ana nang kota Banjarnegara.
“ Nang samping bakulan ko mesti anan wayang punakawan yaiku wayang Semar lan Gareng.
“ Jawabe bu Munarjo gambar Gareng karo Semar nglambangake rakyat biasa utawi rakyat awam. Ya maksude wedang dawet kuwi jajanan sing murah meriah.
Kabeh bakul dawwet saka Banjarnegara nganggo aran dawet ayu sing lagi tenanr, dawet gaweane bu Munarjo. Dadi akeh bakul-bakul sing padha ndompleng ketenaran dawete bu Munarjo. Ora mung nang kota Banjarnegara tok dawet ayu tenar nang kota-kota liyane kaya dene Purwokerto, Purbalingga, Cilacap, lan liya-liyane. Palah nganti tekan Jogja bisa di deleng akeh bakul-bakul dawet ayu saka Banjarnegara. Bakul-bakul padha ngaku keponakane utawa tunggale bu Munarja. Jarene setiap pembukaan PRPP nang Semarang pak Bupati mesti boking dawet ayu kanggo di suguhna nang Stand kabupaten Banjarnegara, gratis.
“ Bu MInaaaaaaaarja lan rewange karo nglayani wong tuku bu Munarjo karo crita sedina-dinane rata-rata mbutuhake krambil 30 gluntung kanggo gawe santen, 10kilo glepung beras kanggo gawe cendol lan 50kilo gula kanggo gawew juruh. Dawet ayu sing duwe rasa khas. Lewih-lewih juruhe di wenehi duren utawa nangka, lan condole diwenehi godong pandan lan saantene kenthel, rasane wis bener-bener aduhai……, pokoke nylekamin pisan.