TEGESE TEMBUNG MENGARTIKAN KATA DALAM BAHASA JAWA

Rawi = srengenge

hyang purnama = rembulan nedhenge bunder.

purnama sidi = rembulan wutuh tanggal 14, 15. , gunggung neptune dina lan pasaran iya 14, 15 upama jumat paing = 6 + 9 = 15, kemis pon = 8 + 7 = 15, rebo pon = 7 + 7 = 14, rebo kliwon = 7 + 8 =15

ngancala = acala , gunung, giri, meru, parwata, prabata, hardi, ardi, redi, aldaka.

gumiwang = ngglewang.

kadarung = kadereng, kadreng, adreng

pangarcana = panembah, pakurmatan.

saniskara = sakabehe.

 Pinardiya = diperdi, diudi, diparsudi.

ngayati = miwiti

sidining sedya = sampurnaning sedya

sidikara = donga

disidikara = didongani

Tanggap = gita, gape

ora nanggapi = ora nggape.

nanggap wayang = nganakake tontonan wayang

tanggapan = tontonan

tanggap warsa = wiyosan

tanggap sabda = wangsulan karangan ing layang kabar

naketi = nyaketi, nyedhaki

dumipeng rat = dipa + um ing rat = sumorot ing jagad

graning arga = pucaking gunung

wilis = ijo

aldaka = gunung

larut = ilang, katut ilining banyu

mirut = mengkeret

tedhuh = 1. timbreng; 2. mendhung; 3. lerem tumrap prahara.

kalindhih = kendhih, kalah

tanpa sesa = tanpa tilas.

 Sembari = sinambi

 Uler kambang (wangsalan) = lintah

Bau kapine = ora adil, pilih asih emban oyod emban cindhe

sanggyaning kang tumuwuh = sakabehing titah

tumameng masakala = teka ing sawektu-wektu

pinuntu = dipikir kanthi jero

demang = lelurahing bekel, sesebutaning sawenehing abdi dalem

demang ngiras tangkilan (pr)= dhayoh ngiras dadi peladen.

mene = sesuk

brat = birat = ilang

Beran = sawah beran, sawah bera

 Berag = 1. Seneng-seneng; 2. Wis brai, wis diwasa.

ngingirih getih = nresiki getih, ngilekake getih

ngirih kalen = ngresiki kalen.

kukila = manuk

mina = iwak

misaya mina = golek iwak

 Nartani = mbarengi

kalintang = katon

mathekel katon kucinge = mathekel katon otote gedhe.

ris = aris , alon.

tembeyayan = tembeyan, sapisan

 Kadang konang (pr) = seduluran sing diaku mung sing sugih.

mangsa silih sundhula = mangsa nganti padhaa.

nadhah = pangan

 Ngong = ingong, ingsun, aku.